PORTFOLYO (ÜRÜN SEÇKİ DOSYASI)

Performans değerlendirmenin belirli aralıklarla sistemli olarak toplanan öğrenci çalışmalarını içeren türü ürün seçki dosyalarıdır.

 Sanatçılar, mimarlar ve yazarlar tarafından uzun yıllardır kullanılan ürün seçki dosyaları, son yıllarda öğrenci performansının ve gelişiminin değerlendirilmesinde de popüler hale gelmiştir.

 Farklı amaçlar için geliştirilen ve kullanılan ürün seçki dosyası türleri bulunmaktadır. Bunlar en iyi çalışma dosyaları ve gelişim dosyalarıdır. En iyi çalışma dosyaları, öğrencilerin belirli bir öğrenme alanına ilişkin en iyi performans gösterdiği çalışmaları içerir. En iyi çalışma dosyalarının en yaygın kullanımı, bir okula ya da işe kabul almak için geliştirilmesidir. Gelişim dosyaları ise daha çok sınıf içi etkinlikler, testler, ev ödevleri, düşünce yazıları, deney raporlarının en iyi örnekleri yerine öğrencinin gelişimini en iyi gösteren örneklerini içermektedir. 

Ayrıca, bu çalışmalara ilişkin öğretmenin önerileri, yansıtma yazıları gibi gelişimi destekleyecek geribildirimler de içermektedir.

Ürün seçki dosyasında, öğrencilerin ürünleri, sistematik bir şekilde toplanır.

Öğrenci dosyası tutulmasının genel amacı: 

öğrencideki gelişmenin hem öğrenci hem de öğretmen ve eğitimle ilgili karar vericiler tarafından izlenmesi ve değerlendirmede kaynak olarak kullanılmasıdır.

Öğrenci dosyalarına konulacak ürünler şunlar olabilir:

·        Yazılı yoklama, çoktan seçmeli test, kısa cevaplı sınavlara ait cevap kağıtları ve performans ödevleri,

·        Ev ve sınıf ödevleri cevap kağıtları,

·        Grupça veya sınıfça ve bireysel olarak gerçekleştirilen projeler,

·        Duyuşsal özelliklerin ölçüldüğü ölçme ve gözlem sonuçları,

·        Gözlem notları,

·        Öğrenci ile yapılan görüşme notları,

·        Öğrencinin yaptığı sunumlar.

Ürün seçki dosyaları, öğretim ve öğrenme alanındaki yararları:

·        Öğrencinin süreç içerisindeki gelişimini izleme,

·        Öğrenciye kendi çalışmasını değerlendirme,

·        Öğrenmenin devamlılığını sağlama,

·        Öğrenci performansını tanılayıcı bilgi sağlama,

·        Öğretmenin öğretim programının işleyişinin uygunluğuna karar vermesine yardımcı olma,

·        Öğretmene öğrenci ve ebeveynlerle toplantı ve konferans yapmasına yardımcı olma,

·        Öğrenmede süreç ve sonucun önemini destekleme,

·        Öğrenciye süreç ve sonucun ilişkisini gösterme,

·        Öğrenci çalışmalarının somut örneklerini sağlama,

·        Öğrencileri çeşitli konu alanlarında iyi performansın ne olduğu hakkında düşünmeye teşvik etme,

·        Öğrenme ürünü ve sürecinin her ikisine de odaklanma.

Ürün seçki dosyasının amacına hizmet edebilmesi için bireysel olarak her bir öğrencinin dosyasında yer alan çalışmaları incelemek ve öğrenci gelişimi hakkında geribildirim vermek gerekmektedir. Ayrıca, öğrencilerin de kendi çalışmaları için yansıtma yazıları yazmaları ve arkadaşlarının çalışmaları için akran değerlendirmesi yapmaları da beklenmektedir. Performans dayanaklı değerlendirmeler arasında ürün seçki dosyasının kullanımı biraz daha geri planda atılmasının nedeni genel olarak fazla iş yükü getireceğinin düşünülmesidir. Yaygın olarak, mevcudun kalabalık olduğu sınıflarda uygulamanın güç olduğu düşünülmektedir. Ancak, ürün seçki dosyası geliştirme ve puanlama ilkelerine gerekli özen gösterildiğinde ve zaman ayrıldığında öğretim ve öğrenmeye yönelik önemli yararlar sağlayacaktır. Ürün seçki dosyası kullanımından önce amacına karar verilmelidir. Bir ürün seçki dosyası, puan verme, gruplama, öğretim ya da tanılama amaçlı olabilir. Amacı belirlemek ürün seçki dosyasının bütün aşamalarını şekillendirmek açısından önemlidir. 

Ürün seçki dosyası geliştirme aşamaları ve geliştirilirken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

1.      Ürün seçki dosyasının amacına karar vermek.

a.      Öğrenmeyi geliştirme, not verme ya da bunların birleşimi

b.      En iyi çalışma, örnek ürünler, gelişim

2.      Ürün seçki dosyasında ne tür ürünler ya da çalışmalar olacağına karar vermek

3.      Ürün seçki dosyasının içeriğindeki ürünlerin ya da çalışmaların kim tarafından (öğretmen, öğrenci ya da ikisinin işbirliğiyle) seçileceğine karar vermek.

4.      Ürün seçki dosyalarının puanlanması ya da değerlendirilmesi için yöntem belirlemek

a.      Değerlendirme ölçütleri belirlemek

b.      Belirli standartlar sağlamak

c.      Bütüncül ya da analitik yaklaşıma karar vermek

5.      Öğrenciyi sürece katılması yönünde motive etmek

Ürün seçki dosyalarının değerlendirilmesinde en uygun araç puanlama anahtarıdır. Puanlama anahtarı, ürün seçki dosyasının amacıyla tutarlı olmalıdır.

kaynak1: BAYKUL Yaşar, Ortaokulda Matematik Eğitimi, Ankara, Pegem Akademi, 2019

kaynak2: DEMİRTAŞLI N. vd., Eğitimde Ölçme ve Değerlerlendirme, Ankara, Anı Yayıncılık, 2017